Ένα από τα πιο σημαντικά ορίσματα που παίρνει η εντολή ls είναι το “-l”. Κατά την εκτέλεση αυτής της εντολής με το συγκεκριμένο όρισμα εμφανίζεται μια λίστα με τις άδειες πρόσβασης των αρχείων και υποκαταλόγων που εμπεριέχονται στον τρέχον κατάλογο. Επίσης δείχνει τα μεγέθη των αρχείων και πότε αυτά τροποποιήθηκαν τελευταία. Στο παράδειγμα της παρακάτω εικόνας, κάθε γραμμή αναφέρεται σε ένα κατάλογο ή αρχείο.
Διαβάζοντας από δεξιά προς αριστερά, το όνομα του καταλόγου ή του αρχείου βρίσκεται στη δεξιά πλευρά. Η ημερομηνία η οποία ο κατάλογος ή το αρχείο δημιουργήθηκε εμφανίζεται στα αριστερά του ονόματος αυτού του καταλόγου ή του αρχείου. Αριστερά της ημερομηνίας εμφανίζεται το μέγεθος του αρχείου σε bytes. Οι χαρακτήρες στην αρχή κάθε γραμμής δηλώνουν τις άδειες πρόσβασης του καταλόγου ή του αρχείου, δηλαδή σε ποιόν επιτρέπεται να χρησιμοποιεί ή να διαμορφώνει το αρχείο ή τον υποκατάλογο.
Οι άδειες χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:
1] Οι χρήστες (ιδιοκτήτες ή δημιουργοί) που μπορούν να έχουν την άδεια: ονομάζονται USER
2] Τα άτομα που ανήκουν σε ένα γκρουπ (χρήστες στο ίδιο γκρουπ) που μπορούν να έχουν την άδεια: ονομάζονται GROUP
3] οι οποιαδήποτε υπόλοιποι που μπορούν να κάνουν: ονομάζονται WORLD
Το πρώτο pi στο παράδειγμα φανερώνει ποιος είναι ο χρήστης που χρησιμοποιεί το αρχείο ή τον υποκατάλογο, ενώ ο δεύτερος όρος pi δείχνει το όνομα του γκρουπ στο οποίο ανήκει το αρχείο ή ο υποκατάλογος. Στο παράδειγμα μας και τα δυο ονόματα του χρήστη και του γκρουπ είναι pi.
Οι άδειες ορίζονται χωρίζοντας τη σειρά των χαρακτήρων που είναι στην αριστερή πλευρά της λίστας σε τέσσερα κομμάτια: τύπος αρχείου ή υποκαταλόγου: User, Group, World. Ο πρώτος χαρακτήρας για αρχείο είναι “-“ ενώ για κατάλογο είναι “d”. Μετά ακολουθούν οι άδειες πρόσβασης για User, Group και World. Οι άδειες δηλώνονται ως ακολούθως:
1] Άδεια ανάγνωσης (r): η άδεια για το άνοιγμα και διάβασμα ενός αρχείου ή την προβολή περιεχομένων ενός καταλόγου.
2] Άδεια εγγραφής (w): η άδεια για την διαμόρφωση ενός αρχείου ή την διαγραφή ή την δημιουργία ενός αρχείου σε ένα κατάλογο.
3] Άδεια εκτέλεσης (x): η άδεια εκτέλεσης του αρχείου (εφαρμόζεται σε εκτελέσιμα αρχεία) ή εισαγωγή ενός καταλόγου.
Σαν ένα παράδειγμα θεωρούμε τον υποκατάλογο Music στον οποίο ορίζονται οι άδεις όπως: drwxr-xr-x
που μεταφράζεται ως εξής:
d : είναι ένας κατάλογος
rwx : ο χρήστης (ιδιοκτήτης) μπορεί να διαβάσει, γράψει και εκτελέσει.
r-x : τα άτομα του γκρουπ μπορούν να διαβάσουν και να εκτελέσουν.
r-x : οι υπόλοιποι μπορούν να διαβάσουν και να εκτελέσουν αλλά δεν μπορούν να γράψουν.
Η εντολή chmod χρησιμοποιείται για την αλλαγή των αδειών στα αρχεία ή υποκαταλόγων. Πριν προχωρήσουμε πρώτα θα δούμε ποια ορίσματα είναι διαθέσιμα στην εντολή chmod για την αλλαγή των αδειών.
Τα διαθέσιμα ορίσματα για την αλλαγή των αδειών φαίνονται παρακάτω. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα ορίσματα για να δώσουμε ή να αφαιρέσουμε άδειες ή να ορίσουμε ρητά τις άδειες.
u : χρήστης ή ιδιοκτήτης (user or owner) + : πρόσθεσε (add) r : διάβασε (read)
g : γκρουπ (group) - : αφαίρεσε (remove) w : γράψε (write)
o : άλλοι (other or world) = : θέσε (set) x : εκτέλεσε (execute)
a : όλοι (all)
Για να αλλάξουμε τις άδειες ενός αρχείου ή καταλόγου, χρησιμοποιούμε την εντολή chmod, ακολουθούμενη ένα από τα γράμματα u, g, o, a για να επιλέξουμε το άτομο, ακολουθούμενο με ένα από τους χαρακτήρες + – ή = για να επιλέξουμε τον τύπο της αλλαγής και τέλος ακολουθούμενο από το όνομα του αρχείου ή του υποκαταλόγου.
Ένα παράδειγμα δίνεται παρακάτω. Σε αυτό, ο υποκατάλογος Music έχει για τους άλλους (other) άδειες ανάγνωσης και εκτέλεσης. Θα αλλάξουμε τις άδειες τέτοιες ώστε οι άλλοι να μην έχουν άδεια ανάγνωσης και εκτέλεσης για αυτό τον υποκατάλογο.
pi@raspberrypi:~$ chmod o-r-x Music
Ο χρήστης (user) έχει άδειες ανάγνωσης, εγγραφής και εκτέλεσης για τον υποκατάλογο Music. Με την επόμενη εντολή αφαιρούμε από το χρήστη την άδεια ανάγνωσης για τον ίδιο υποκατάλογο:
pi@raspberrypi:~$ chmod u-r Music
Στο ακόλουθο παράδειγμα πρώτα αφαιρούμε την άδεια ανάγνωσης από το χρήστη (user) για τον υποκατάλογο Music, όπως κάναμε στο προηγούμενο παράδειγμα. Στην συνέχεια δίνουμε την άδεια ανάγνωσης, εγγραφής και εκτέλεσης στον χρήστη (user) για τον υποκατάλογο Music (οι άδειες εγγραφής και εκτέλεσης υπάρχουν ήδη). Το κάνουμε με την επόμενη εντολή:
pi@raspberrypi:~$ chmod u+rwx Music
Ο αντίστοιχος κώδικας που γράφουμε στην γραμμή εντολών φαίνεται στην ακόλουθη εικόνα:
Σε αυτό το παράδειγμα, στο τέλος του κώδικα της γραμμής εντολών δίνουμε άδεια για ανάγνωση (εγγραφή και εκτέλεση) για τον χρήστη πάνω στον υποκατάλογο Music. Έτσι με αυτό τον τρόπο μπορούμε να διαβάσουμε τα περιεχόμενα του υποκαταλόγου Music δηλαδή να προβάλουμε το αρχείο guitar.txt (εφόσον αυτό έχει άδεια ανάγνωσης για τον χρήστη).