4. Ρυθμίσεις λειτουργικού συστήματος RPi

Σε αυτό το άρθρο θα μάθουμε να κάνουμε ρυθμίσεις πάνω στο λειτουργικό σύστημα του RPi.

Για να κάνουμε αυτές τις ρυθμίσεις πηγαίνουμε στο Mενού εφαρμογών (το εικονίδιο με το σμεουρο) και από εκεί στο υπομενού Προτιμήσεις. Από εδώ μπορούμε να κάνουμε τις βασικές ρυθμίσεις πάνω στο λειτουργικό σύστημα. Εδώ έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε κάποιες επιλογές που κάναμε κατά την εγκατάσταση του λειτουργικού συστήματος. Για να κάνουμε βασικές ρυθμίσεις που αφορούν την εμφάνιση επιλέγουμε Appearance settings.

Το παράθυρο Appearance Settings εμφανίζει 4 καρτέλες. Στην πρώτη καρτέλα, με όνομα Desktop, στο πεδίο Picture μπορούμε να επιλέξουμε άλλη εικόνα φόντου, με επιλογή από μια σειρά από διαθέσιμες εικόνες ή να προσθέσουμε δική μας. Επίσης μπορούμε να αφαιρέσουμε την υπάρχουσα εικόνα επιλέγοντας από Layout το Νo-image. Αν αφαιρέσουμε την εικόνα, έχουμε την δυνατότητα να αλλάξουμε το χρώμα φόντου από την επιλογή Color.

Στην ίδια καρτέλα Desktop στο κάτω μέρος της υπάρχουν 3 επιλογές με ονομασίες Documents, Wastebasket, και Mounted Disks. Σε αυτές με ένα tick μπορούμε να επιλέγουμε ποια από αυτές θα εμφανίζονται πάνω στην επιφάνεια εργασίας. Με tick στο Documents (φάκελος εγγράφων) εμφανίζεται η συντόμευση του πάνω στην επιφάνεια εργασίας. Με tick στο Wastebasket (φάκελος απορριμμάτων) εμφανίζεται η συντόμευση του ως Απορρίμματα. Εάν έχουμε κάνει tick στο Mounted Disks αυτό σημαίνει ότι αν τοποθετήσουμε ένα μέσο αποθήκευσης (π.χ. σκληρό δίσκο) σε μια USB θύρα, αυτό το μέσο θα εμφανιστεί ως μια συντόμευση πάνω στην επιφάνεια εργασίας.

Το RPi μπορεί αυτόματα να αναγνωρίσει και να συνδέσει κάποια δημοφιλή συστήματα αρχείων, όπως τα FAT και NTFS που χρησιμοποιούνται στα Windows ή το HFS+ που χρησιμοποιείται στα macOS καθώς και το ext4 που χρησιμοποιείται στο Linux.

Η δεύτερη καρτέλα Menu Bar του παραθύρου Appearance settings παρέχει την δυνατότητα ρυθμίσεων της μπάρας εργασιών που βρίσκεται στην κορυφή της επιφάνειας εργασίας. Από εδώ μπορούμε να αλλάξουμε το χρώμα της μπάρας εργασιών όπως και το χρώμα της γραμματοσειράς. Με την επιλογή Position έχουμε την δυνατότητα να τοποθετήσουμε την μπάρα εργασιών πάνω ή κάτω στην επιφάνεια εργασίας. Από την επιλογή Size μπορούμε να επιλέξουμε το μέγεθος των εικονιδίων της μπάρας εργασιών.

Στην τρίτη καρτέλα System του παραθύρου Appearance settings παρέχεται η δυνατότητα ρύθμισης της γραμματοσειράς και του χρώματος επιλογών του μενού, όταν περάσει το ποντίκι πάνω τους. Επίσης από εδώ μπορούμε να αλλάξουμε το μέγεθος του κέρσορα του ποντικιού.

Στην τέταρτη καρτέλα Defaults του παραθύρου Appearance settings μπορούμε να κάνουμε ρύθμιση στο μέγεθος εμφάνισης της επιφάνειας εργασίας ανάλογα το μέγεθος της οθόνης που έχουμε συνδέσει το RPi.

Μια άλλη σειρά ρυθμίσεων που μπορούμε να κάνουμε είναι από το παράθυρο Raspberry Pi Configuration, το οποίο μπορούμε να βρούμε στο υπομενού Προτιμήσεις του Μενού εφαρμογών. Οι ρυθμίσεις που μπορούμε να κάνουμε εδώ είναι αντίστοιχες με τις ρυθμίσεις του raspi-config.

Η πρώτη καρτέλα του παραθύρου Raspberry Pi Configuration έχει όνομα System από όπου μπορούμε να αλλάξουμε το password και το όνομα της συσκευής μας. Πιο κάτω, στην επιλογή Boot, έχουμε τη δυνατότητα να επιλέγουμε αν το RPi θα φορτώνει το γραφικό περιβάλλον αμέσως κατά την εκκίνηση λειτουργίας. Εδώ μπορούμε να ανοίγουμε το RPi σε command line interface παρά σε γραφικό περιβάλλον. Αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο π.χ. όταν διαθέτουμε παλοιότερο RPi με πολύ λιγη μνήμη, που είναι αδύνατο να φορτώσουμε το γραγικό περιβάλλον. Πιο κάτω, απενεργοποιώντας το Desktop auto login έχει σαν αποτέλεσμα κατά την εκκίνηση του RPi να μας ζητήσει το username και το password που έχουμε ορίσει.

Στην Τρίτη καρτέλα του παραθύρου Raspberry Pi Configuration με όνομα Interfaces μπορούμε να ενεργοποιήσουμε ή να απενεργοποιήσουμε ορισμένες λειτουργίες του RPi. Η πρώτη λειτουργία αφορά την ειδικού τύπου Camera που συνδέεται στη θύρα CSI. Οι επιλογές SSH και VNC πρέπει να είναι ενεργές όταν θέλουμε να συνδεόμαστε στο RPi από διαφορετικό υπολογιστή μέσω Ethernet ή WiFi. Οι υπόλοιπες επιλογές πιο κάτω αφορούν τα GPIOs των ακροδεκτών του RPi.

Για να αλλάξουμε τη γλώσσα του συστήματος, χρησιμοποιούμε την καρτέλα Localisation του παραθύρου Raspberry Pi Configuration. Επίσης μπορούμε να κάνουμε και άλλες ρυθμίσεις για τη γλώσσα που είδαμε κατά την εγκατάσταση.

Μπορούμε να ορίσουμε τα ελληνικά ως γλώσσα του συστήματος ως εξής: Επιλέγουμε Set Locale και στο εμφανιζόμενο παράθυρο, στα πεδία Language επιλέγουμε el (Greek), στο Country επιλέγουμε GR (Greece) και στο Character Set επιλέγουμε UTF-8. Αφού κάνουμε τις αλλαγές πατάμε ΟΚ για να αποθηκευτούν. Στην συνέχεια κάνουμε επανεκκίνηση για να πραγματοποιηθούν οι αλλαγές.

Στην ίδια καρτέλα Localisation μπορούμε να ορίσουμε και δεύτερη γλώσσα πληκτρολογίου. Για να το κάνουμε πάμε στο κουμπί Set keyboard και επιλέγουμε Add Alternate Keyboard και στην εμφανιζόμενη αναδυόμενη λίστα, επιλέγουμε τη γλώσσα που θέλουμε και τον συνδυασμό πλήκτρων που θα χρησιμοποιούμε για την εναλλαγή της γλώσσας.

Επειδή σε αυτή τη νέα έκδοση του λειτουργικού συστήματος δεν εμφανίζει στοιχείο που να δείχνει τη γλώσσα, μπορούμε από το Indicator να επιλέξουμε ποιο από τα τρία LEDs του πληκτρολογίου θα σηματοδοτεί την γλώσσα.

Έχουμε την δυνατότητα να προσθέτουμε διάφορα αντικείμενα, στην μπάρα εργασιών, ψηλά στην οθόνη. Για να το κάνουμε, πατάμε δεξί κλικ πάνω στον κενό χώρο της μπάρας εργασιών και από το αναδυόμενο μενού επιλέγουμε  Add/Remove Plugins.

Εμφανίζεται ένα παράθυρο με τρεις κατακόρυφες λίστες. Η πρώτη λίστα, με τίτλο Left Side, περιλαμβάνει τα αντικείμενα που βρίσκονται τοποθετημένα στην αριστερή πλευρά της μπάρας εργασιών. Έτσι π.χ. το Μενού της λίστας αντιστοιχεί στο μενού εφαρμογών, ενώ το Launcher (δηλαδή η Μπάρα εκκίνησης εργασιών) αντιπροσωπεύει το πλαίσιο με τις συντομεύσεις. Η δεύτερη λίστα, με τίτλο Right Side, περιλαμβάνει τα εικονίδια που βρίσκονται στο τέλος της μπάρας εργασιών, όπως είναι το δίκτυο και το ρολόι.

Μπορούμε να προσθέσουμε ένα νέο αντικείμενο, αφού το επιλέξουμε από την λίστα με τίτλο Διαθέσιμα. Έστω ότι θέλουμε να προσθέσουμε το CPU Temp, το οποίο απεικονίζει την θερμοκρασία του επεξεργαστή. Επιλέγουμε το στοιχείο CPU Temp από την λίστα Διαθέσιμα και πατάμε το κουμπί Add to Left ή Add to Right για να το τοποθετήσουμε στην αριστερή ή στην δεξιά πλευρά της μπάρας εργασιών, αντίστοιχα.

Εμφανίζεται ένα εικονίδιο που δείχνει την θερμοκρασία του επεξεργαστή, η οποία για την σωστή λειτουργία, θα πρέπει να είναι χαμηλότερη των 800C. Αργότερα μπορούμε να αλλάξουμε την θέση αυτού του εικονιδίου με τα κουμπιά Move Left και Move Right

Υπάρχει διαθέσιμο ένα εργαλείο που αν το εγκαταστήσουμε μας παρέχει τη δυνατότητα να βλέπουμε γραφικά τη χρήση του επεξεργαστή. Για να το εγκαταστήσουμε ακολουθούμε την ίδια διαδικασία με το προηγούμενο πρόσθετο, αλλά εδώ επιλέγουμε το CPU. Αυτό είναι χρήσιμο σε πολλές εφαρμογές, διότι μας δίνει πληροφορίες πόσο πολύ φορτώνεται ο επεξεργαστής και δείχνει χρονικά την ένταση του φόρτου επεξεργασίας της CPU.